Tọa lạc trên núi Long Ngâm thuộc xã Thạch Hải (Thạch Hà - Hà Tĩnh), chùa Quỳnh Viên được cho là nơi thiền sư Phật Quang (người Ấn Độ) truyền bá đạo Phật cho phật tử đầu tiên của Việt Nam là Chử Đồng Tử cách đây gần 2.200 năm.
Chùa Quỳnh Viên tọa lạc trên núi Long Ngâm (thuộc địa phận xã Thạch Hải, huyện Thạch Hà) được cho là nơi phát tích của đạo Phật Việt Nam. Chùa gắn liền với 1 trong Tứ bất tử của tín ngưỡng Việt Nam - Chử Đồng Tử. Truyền thuyết kể rằng, Chử Đồng Tử trên đường đi buôn bán thì gặp núi Quỳnh Viên, ông trèo lên am trên núi và gặp một tăng sĩ tên Phật Quang và ở lại học phép thuật. Sau thuyền quay lại đón, Phật Quang tặng Chử Đồng Tử một cây gậy và một chiếc nón lá, dụ rằng đây là vật thần thông. Về nhà, Chử Đồng Tử truyền mọi sự lại cho vợ, Tiên Dung giác ngộ, cùng chồng chu du tìm thầy học đạo.
Khung cảnh ngôi chùa khá đẹp khi tọa lạc trên núi Long Ngâm, mặt hướng ra Cửa Sót.
Cổng tam quan được ghi chữ “Quỳnh Viên tự”. Trải qua nhiều giai đoạn của lịch sử, chùa được kết hợp với Tam tòa thánh mẫu, Ngọc Hoàng, Trần Hưng Đạo... để thờ tự. Vào năm 1968, chùa bị bom Mỹ đánh sập chỉ còn lại vài ba tấm ván vẽ hình đức Phật, mãi đến năm 1971 chùa mới được tái dựng lại. Năm 2013, quý phật tử đã thỉnh Chư Tăng về hướng dẫn thờ tự và tiến hành việc tách điện thờ Thánh Mẫu.
Bên phải cổng tam quan có tượng Quan Âm Bồ Tát nhìn ra biển.
Ở vị trí cao nhất trong chùa là ngôi Tam Bảo.
Tượng phật Thích Ca Mâu Ni được đặt trên đài sen.
Tôn tượng Đức Phật đản sanh tại chùa Quỳnh Viên được tìm thấy năm 1973.
Tôn tượng Đức Phật đản sanh bằng gỗ, cao khoảng hơn 40 cm được sơn son thiếp vàng.
Ba bức vẽ hình Đức Phật còn sót lại sau năm 1968 khi chùa Quỳnh Viên bị bom Mỹ đánh sập.
Ban thờ Phật nhìn từ ngoài vào trong.
Hiện, chùa Quỳnh Viên là địa chỉ tâm linh của người dân trong vùng.
Tại hội thảo khoa học “Phật giáo Hà Tĩnh trong dòng chảy lịch sử - văn hóa Phật giáo Việt Nam” do Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Hà Tĩnh phối hợp với Trường Đại học Vinh tổ chức vừa qua, các nhà nghiên cứu đã đưa ra các luận điểm, luận cứ và bằng chứng khoa học để khẳng định chùa Quỳnh Viên nằm trên núi Long Ngâm, cạnh Cửa Sót (thuộc địa phận xã Thạch Hải, huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh) ngày nay là nơi phát tích của đạo Phật Việt Nam.
Ban chủ trì hội thảo đã tiếp nhận ý kiến từ các nhà nghiên cứu, đồng thời tiếp tục tìm thêm những chứng cứ khoa học để làm sáng tỏ vấn đề.