Trong không khí những ngày tháng 7 lịch sử, về thăm Mẹ Việt Nam anh hùng Trần Thị Diệu (thôn Đông Châu, xã Thạch Ngọc), dù tóc đã bạc, mắt đã mờ nhưng ký ức về 2 người con trai là liệt sỹ vẫn in hằn đậm sâu trong tâm trí mẹ đến hết cuộc đời...
Bí thư Huyện ủy Thạch Hà Nguyễn Thị Nguyệt trò chuyện cùng Mẹ Việt Nam anh hùng Trần Thị Diệu
Mẹ Việt Nam anh hùng Trần Thị Diệu (SN 1922) chịu nỗi mất mát lớn lao khi có 2 người con trai hy sinh trong kháng chiến chống Mỹ là liệt sĩ Phan Danh Lai (1952 - 1974) và liệt sĩ Phan Danh Ngọ (1954 - 1974), nén chặt nỗi đau đớn, Mẹ phải vực dậy tinh thần để nuôi dạy người con trai còn lại.
Mẹ Trần Thị Diệu là Mẹ Việt Nam anh hùng còn sống duy nhất trên địa bàn huyện Thạch Hà, năm nay đã bước sang tuổi 102, mẹ Diệu không còn nhanh nhẹn, tai nghe không rõ, mẹ cũng ít nói, ít cười nhưng vẫn rất nhiệt tình khi có khách đến thăm. Dù chẳng còn nhớ nhiều ký ức nhưng khi nhìn lên 2 tấm bằng “Tổ quốc ghi công” của 2 người con trai, mẹ Diệu lại rơi vào trầm tư rồi buồn bã nói: “Mẹ nhớ lắm, nhớ 2 con trai của mẹ lắm…!”.
Năm 1973, mẹ Diệu tiễn 2 người con trai lên đường nhập ngũ. Tháng 8/1974, người con trai cả Phan Danh Lai đã anh dũng hy sinh tại Quảng Nam. Cầm giấy báo tử trên tay, trái tim mẹ Diệu như thắt lại, khóc không thành tiếng. Nỗi đau chưa kịp nguôi ngoai, thì vào tháng 11 năm đó, người con trai Phan Danh Ngọ của mẹ cũng đã nằm lại chiến trường Quảng Trị. Thêm một lần nữa mẹ Diệu phải chịu nỗi đau xé lòng…
Trong những năm tháng sau khi 2 anh mất, gia đình đi tìm mộ của các anh nhưng chẳng có thông tin gì lại khiến mẹ càng khắc khoải. Sau nhiều năm miệt mài tìm kiếm, gia đình đã tìm được mộ của anh Phan Danh Ngọ tại Nghĩa trang Liệt sỹ huyện Hải Lăng (Quảng Trị) và mộ của anh Phan Danh Lai tại Nghĩa trang Liệt sỹ xã Đại Lãnh, huyện Đại Lộc (Quảng Nam). Từ ấy, mẹ cũng yên lòng hơn.
Dẫu vậy, dù lửa chiến tranh đã tắt hàng chục năm, hậu quả của chiến tranh đã dần được khắc phục, nhưng vết thương lòng của người mẹ có con hy sinh vẫn không thể nguôi ngoai. Những câu chuyện mà mẹ Diệu kể lại với những ký ức về một thời mưa bom bão đạn, những hồi tưởng khi nhớ về những người con - là những liệt sỹ đã hy sinh thân mình nơi chiến trường khốc liệt, là những giấc mơ chập chờn nhìn thấy hình bóng của các anh trở về bên mẹ, là những nỗi đau tột cùng tưởng như mới ngày hôm qua khi mẹ thẫn thờ nhìn ra đầu ngõ ngóng trông các anh trở về dù biết rằng đó chỉ là giấc mơ…
Mỗi lần nhắc đến sự hy sinh của 2 con trai, mẹ Diệu rất đỗi tự hào và rưng rưng vì xúc động, chỉ tiếc rằng 2 anh chẳng còn để chứng kiến ngày quê hương giải phóng.
Giờ đây, mẹ Diệu đang sống yên vui cùng gia đình người con trai thứ 3 ông Phan Danh Dũng cùng sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, sự sẻ chia, thăm hỏi thường xuyên của bà con lối xóm, của thế hệ trẻ hôm nay...
...có lẽ đó là niềm vui lớn nhất đối với mẹ.
Với các đồng chí lãnh đạo huyện, dịp 27/7 và lễ, Tết hàng năm, đến thăm và tặng quà cho mẹ VNAH Trần Thị Diệu không chỉ đơn thuần là trách nhiệm, nghĩa vụ mà Đảng và nhà nước giao phó trong việc tri ân, phụng dưỡng bà mẹ Việt Nam anh hùng mà còn là dịp để thế hệ hôm nay bày tỏ lòng thành kính, nhớ ơn và tri ân những cống hiến to lớn của anh hùng liệt sĩ, mẹ VNAH cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.
Câu chuyện của Mẹ Việt Nam anh hùng Trần Thị Diệu hay như bao Mẹ Việt Nam anh hùng trên dải đất hình chữ S thân thương đều là những câu chuyện ý nghĩa về tinh thần hy sinh cao cả vì quê hương, đất nước, khiến chúng ta càng thêm trân quý giá trị hòa bình. Đất nước hòa bình và ngày càng phát triển, Đảng, Nhà nước và xã hội ngày càng quan tâm đến công tác đền ơn đáp nghĩa. Với các mẹ, đó là sự động viên tinh thần lớn nhất.