Đất cổ Thạch Hà với lịch sử hơn 1010 năm tuổi, nơi đây được thiên nhiên ưu ái, ban tặng nhiều danh lam thắng cảnh làm say đắm lòng người. Rừng vàng, biển bạc cùng với nhiều di tích lịch sử văn hóa được phân bổ đều khắp ở các vùng miền đã đem đến nhiều thuận lợi cho ngành du lịch của Thạch Hà ngày một phát triển, tương xứng với tiềm năng, lợi thế sẵn có của địa phương với đa dạng loại hình du lịch.
Biển Thạch Hải thu hút hàng ngàn du khách về tắm biển, nghỉ dưỡng mỗi năm
Khu du lịch biển Thạch Hải, huyện Thạch Hà nằm cách trung tâm thành phố Hà Tĩnh khoảng 10 km, đây là một trong những bãi biển đẹp với bờ cát trắng thoải, nước biển trong xanh, môi trường sạch sẽ. Đến với du lịch biển Thạch Hải, du khách thập phương không chỉ được chiêm ngưỡng cảnh sắc thiên nhiên hùng vỹ, được đắm mình trong dòng nước trong xanh mà còn được chiêm ngưỡng vẻ đẹp huyền bí của dãy núi Nam Giới với quần thể di tích, danh thắng gắn liền với truyền thuyết Tiên Dung, Chử Đồng Tử. Với hệ thống giao thông thuận lợi cùng với việc đầu tư, nâng cấp nhiều công trình hạ tầng kỹ thuật thiết yếu và xây dựng hệ thống cảnh quan xanh mát, sạch đẹp tại khu vực bãi tắm, vì vậy hai năm trở lại đây lượng khách du lịch về với Biển Thạch Hải tăng mạnh so với các năm trước, đặc biệt là vào dịp nghỉ Lễ 30/4, 1/5. Toàn khu du lịch hiện có 16 cơ sở lưu trú với trên 200 phòng, trong đó có 1 khách sạn, 23 nhà hàng ăn uống, khu resort Quỳnh Viên được đầu tư đồng bộ với các tiêu chuẩn cao cấp đáp ứng tốt hơn nhu cầu tắm biển, nghỉ dưỡng của du khách thập phương khi đến với biển Thạch Hải.
Đền Lê Khôi tọa lạc ở lưng chừng Tây Nam ngọn Long Ngâm, thuộc dãy núi Quỳnh Viên - Nam Giới
Cũng là một điểm nhấn cảnh quan nằm cách bãi biển Thạch Hải không xa,dãy núi Quỳnh Viên và Đền Chiêu Trưng Đại Vương Lê Khôi là danh thắng thiên nhiên và di tích lịch sử đẹp nhất của Tỉnh Hà Tĩnh nói chung và huyện Thạch Hà nói riêng. Nơi đây được thiên nhiên ưu ái không chỉ bởi vẻ đẹp hùng vĩ, thơ mộng của núi rừng, sông nước hữu tình mà nơi đây còn là nơi lưu giữ những nét đẹp văn hóa tâm linh với bao thăng trầm của lịch sử đất nước. Trong đó, đền thờ Chiêu Trưng Đại Vương Lê Khôi là một nét đẹp văn hóa tâm linh gắn liền với bao câu chuyện huyền thoại được người đời lưu giữ và bảo tồn. Đền Thờ Chiêu Trưng Đại Vương Lê Khôi còn gọi là Đền Võ Mục, ngôi đền được tọa lạc ở lưng chừng Tây Nam ngọn Long Ngâm, thuộc dãy núi Quỳnh Viên - Nam Giới. Đền thờ Chiều Trưng Đại Vương Lê Khôi, một vị tướng tài ba của dân tộc, người có công lớn giúp vua Lê đánh giặc giữ nước. Để tưởng nhớ công lao to lớn của ông, hằng năm cứ vào dịp Lễ hội Đền Lê Khôi hàng ngàn du khách thập phương lại về dâng hương, tế lễ tại Đền và cùng tham gia các hoạt động bên lề Lễ Hội. Hai huyện Thạch Hà và Lộc Hà phối hợp với Ban quản lý di tích Đền Lê Khôi đã chuẩn bị tốt các điều kiện đảm bảo để tổ chức phần Hội và phần Lễ theo phong tục, lễ nghi truyền thống, đảm bảo an ninh trật tự, trật tự an toàn giao thông cho du khách đến với Đền Lê Khôi trong mùa Lễ hội.
Lễ Hội Đền Lê Khôi bắt đầu từ ngày mồng một đến mồng ba tháng 5 âm lịch
Ngoài Đền thờ Chiêu trưng Đại vương Lê Khôi, hiện nay trên địa bàn huyện Thạch Hà có trên 150 di tích được đưa vào danh sách bảo tồn, phát huy những giá trị di sản văn hóa, phân bổ trên địa bàn 27 xã, thị trấn. Trong số đó có 88 di tích lịch sử văn hóa đã được xếp hạng với 7 di tích cấp quốc gia, 81 di tích cấp tỉnh. Nhiều di tích đã được phục hồi, trùng tu, tôn tạo, chống xuống cấp, đáp ứng yêu cầu tổ chức các hoạt động văn hóa tâm linh, tín ngưỡng của nhân dân trong và ngoài địa phương. Nhiều di tích lịch sử như Đền Lê Khôi xã Thạch Bàn, Đền Truông Bát xã Ngọc Sơn, Đền Miếu ao xã Thạch Trị, Đền Nen xã Thạch Tiến, Khu tưởng niệm anh hùng Lý Tự Trọng xãViệt Xuyên là những địa chỉ du lịch tâm linh thu hút hàng ngàn du khách thập phương về dâng hương, tế lễ và du lịch vãn cảnh hằng năm. Chỉ tính từ năm 2016 đến năm 2018, trên địa bàn huyện Thạch Hà có 25 di tích được tôn tạo, trùng tu, sữa chữa với tổng số tiền huy động trên 35 tỷ, trong đó nguồn ngân sách hỗ trợ của các cấp gần 6 tỷ, nguồn xã hội hóa trên 29 tỷ đồng.
Đền Nen xã Thạch Tiến thờ UY Minh Vương Lý Nhật Quang con trai thứ 08 của Vua Lý Thái Tổ
Cùng với phát triển du lịch tâm linh thì hiện nay trên địa bàn huyện Thạch Hà đang dần hình thành và phát triển nhiều địa điểm du lịch sinh thái hay còn gọi là du lịch xanh ở những xã vùng trà sơn. Nhiều doanh nghiệp đã đầu tư hàng tỷ đồng để xây dựng những mô hình trải nghiệm du lịch sinh thái trên vùng đồi núi ở các xã Nam Hương, Thạch Xuân, Ngọc Sơn để đem lại cảm giác thư thái cho du khách khi đến với núi rừng và cảm nhận không khí trong lành, vẻ đẹp hoang sơ vốn có của sông, núi hữu tình,cỏ cây, hoa lá. Cấp ủy, chính quyền các cấp ở Thạch Hà cũng đã tạo mọi điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp đầu tư, phát triển du lịch sinh thái, đầu tư, xây dựng cơ sở hạ tầng đồng bộ với hệ thống giao thông thuận lợi trong quá trình xây dựng xã đạt chuẩn NTM. Việc khai thác, vận hành và đưa vào sử dụng đối với phát triển du lịch xanh được các doanh nghiệp phối hợp với Cấp ủy, chính quyền các địa phương thực hiện hiệu quả với phương châm khai thác hợp lý và hiệu quả các nguồn tài nguyên thiên nhiên gắn với bảo vệ môi trường và bào tồn đa dạng sinh học. Ông Lê Quang Tăng - Giám đốc Công ty cổ phần đầu tư Clarion Global chia sẻ " Nông trại hoa hồng của tôi được xây dựng trên vùng đất thôn Tân Sơn xã Nam Hương, huyện Thạch Hà. Vùng đất này có khí hậu mát mẻ, không khí trong lành, vẻ đẹp hoang sơ của núi rừng, cỏ cây, hoa lá. Hiện tại nông trại mới hoạt động thử nghiệm được 3 tháng nhưng lượng khách đến với nông trại tương đối lớn với 5 đến 6 nghìn lượt khách, chủ yếu là đi theo đoàn ở trong và ngoại tỉnh"
Một góc Đập Khe Xai, xã Thạch Xuân qua góc máy Fly Cam
Nông trại hoa hồng thôn Tân Sơn, xã Nam Hương địa điểm du lịch xanh được giới trẻ Hà Tĩnh ưa thích
Đến với vùng đất cổ Thạch Hà hôm nay, ngoài sự phát triển của các loại hình du lịch tâm linh, du lịch xanh, du lịch biển thì du khách thập phương còn biết đến một loại hình du lịch mới đó chính là du lịch trải nghiệm NTM. Với 22/30 xã đạt chuẩn NTM, Thạch Hà có nhiều tiềm năng, lợi thế để loại hình du lịch này phát triển hiệu quả và bền vững. Những năm gần đây, một số khu dân cư NTM kiểu mẫu như Hà Thanh xã Tượng Sơn, Thắng Hòa xã Thạch Tân và mới đây nhất là Lâm Hưng xã Nam Hương, Tân Đông xã Thạch Điền là những địa điểm lý tưởng được du khách lựa chọn là điểm đến để tham quan, học tập kinh nghiệm trong xây dựng các khu dân cư NTM kiểu mẫu. Huyện Thạch Hà cũng đang xây dựng kế hoạch, phối hợp có hiệu quả với các công ty du lịch trong và ngoài tỉnh xây dựng các tua tuyến du lịch để du khách tham quan, học tập kinh nghiệm, thưởng ngoạn cảnh sắc và mua sắm các sản phẩm đặc trưng của quê hương, từng bước đẩy mạnh phát triển thương mại - dịch vụ - du lịch trên địa bàn. Ông Nguyễn Hùng Vỹ - Trưởng phòng VHTT huyện Thạch Hà cho biết " Trong tương lai, Thạch Hà sẽ tiếp tục khai thác, sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực, nguồn tài nguyên thiên nhiên, các di tích lịch sử văn hóa và những tiềm năng hiện có để phát triển du lịch, thương mại, dịch vụ của huyện nhà theo hướng đa ngành, ổn định và bền vững. Mục tiêu chính là du lịch sinh thái rừng, biển, vườn đồi và đặc biệt là tham quan trải nghiệm NTM..."
Một góc của thôn Hà Thanh xã Tượng Sơn qua ống kính FlyCam
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tham quan NTM thôn Hà Thanh xã Tượng Sơn
Thực tế chứng minh việc phát triển các loại hình du lịch đã, đang trở thành nền kinh tế mũi nhọn, thúc đẩy sự phát triển đi lên của nhiều địa phương có tiềm năng du lịch trong và ngoài nước. Chính vì vậy trong giai đoạn hiện nay, huyện Thạch Hà đang tập trung mạnh cho việc xây dựng Đề án phát triển thương mại, dịch vụ, du lịch giai đoạn 2017 - 2020, định hướng đến năm 2025. Tin rằng, trong tương lai việc khai, sử dụng hiệu quả tiềm năng về du lịch sẵn có ở địa phương cùng với triển khai nhiều chiến lược có tính khả thi trong phát triển thương mại, dịch vụ, du lịch sẽ tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho cư dân nông thôn cũng như thúc đẩy nền kinh tế, xã hội Thạch Hà ngày càng phát triển.