Một chiến sỹ dân quân hy sinh trong khi đang làm nhiệm vụ sau gần 40 năm mới được công nhận liệt sỹ, nhưng nay có nguy cơ bị cắt. Vấn đề này đã được báo Thương hiệu và Công luận phản ánh rõ hơn trong nội dung bài viết này.
Ngày 26/6/1967, ông Nguyễn Phi Lý và nhiều dân quân du kích xã Thạch Xuân (huyện Thạch Hà, Hà Tĩnh) được giao nhiệm vụ đi chặt lá ngụy trang phục vụ chiến đấu của trận địa pháo Cầu Đông, sau đó kết hợp gánh vôi về giao cho hợp tác xã tăng gia sản xuất, đảm bảo lương thực cho bộ đội đánh Mỹ. Khoảng 13 giờ cùng ngày, sau khi bàn giao lá ngụy trang cho bộ đội trận địa pháo, ông Lý cùng đoàn gánh vôi về đến điểm cách trận địa pháo 2km thì bị máy bay Mỹ đánh bom, dẫn đến hi sinh. Nhưng cho đến nay, đã 51 năm trôi qua, gia đình của ông Lý vẫn chưa được hưởng các chế độ chính sách theo quy định dành cho người có công.
Gia đình liệt sĩ mòn mỏi chờ đợi…!
Theo hồ sơ liệt sĩ do cơ quan chức năng xác lập, ngày 26/6/1967, ông Nguyễn Phi Lý (SN: 1928, ngụ xã Thạch Xuân, huyện Thạch Hà, Hà Tĩnh) cùng nhiều dân quân du kích địa phương được UBND xã Thạch Xuân (huyện Thạch Hà, Hà Tĩnh) giao nhiệm vụ đi chặt lá ngụy trang phục vụ chiến đấu cho bộ đội tại trận địa pháo cao xạ Cầu Đông (Hà Tĩnh) và kết hợp gánh vôi về giao cho hợp tác xã Thạch Xuân tăng gia sản xuất, đảm bảo cung cấp lương thực cho bộ đội. Lúc 13 giờ cùng ngày, sau khi bàn giao lá ngụy trang cho bộ đội trận địa pháo, ông Lý cùng đoàn gánh vôi về đến điểm cách trận địa pháo 2km (nay thuộc phường Thạch Linh, TP.Hà Tĩnh) thì bị máy bay Mỹ đánh bom dẫn đến hi sinh.
Năm 2004, hồ sơ liệt sĩ của ông Nguyễn Phi Lý được xác lập và ngày 25/7/2005, được Thủ tướng Chính phủ cấp bằng tổ quốc ghi công. Nhưng điều khó tin là cho đến nay đã 51 năm kể từ khi liệt sĩ Nguyễn Phi Lý ngã xuống vì sự nghiệp bảo vệ tổ quốc và 13 năm trôi qua từ ngày được Chính phủ cấp bằng tổ quốc ghi công, gia đình ông Lý vẫn chưa được làm lễ truy điệu cho ông, người thân và họ vẫn chưa được hưởng một chế độ, chính sách nào dành cho người có công theo quy định.
Trao đổi với PV Báo Thương hiệu & Công luận, bà Biện Thị Niên (90 tuổi, vợ liệt sĩ Nguyễn Phi Lý) nói trong nước mắt: “Chồng tôi là dân quân du kích địa phương, được cấp trên giao nhiệm vụ đi lấy lá ngụy trang phục vụ chiến đấu và hi sinh. Đáng lẽ từ lúc chồng ngã xuống vì sự nghiệp bảo vệ tổ quốc, gia đình tôi được hưởng các chế độ chính sách dành cho người có công với cách mạng, nhưng hàng chục năm nay vẫn chưa được giải quyết. Đơn thư kiến nghị chúng tôi đã nhiều lần gửi đi khắp nơi, từ Sở Lao động Thương binh và Xã hội Hà Tĩnh, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Hà Tĩnh, Cục người có Công (Bộ LĐ-TB&XH) đề nghị xem xét nhưng đến nay vẫn vô vọng. Chúng tôi thật đau lòng, thất vọng với cách làm việc thờ ơ, tắc trách của cơ quan chức năng liên quan”.
Đại diện Sở Lao động Thương binh và Xã hội Hà Tĩnh tại một cuộc đối thoại với người thân liệt sĩ Nguyễn Phi Lý
Bà Nguyễn Thị Thu Thanh (69 tuổi, con gái ông Nguyễn Phi Lý), cho rằng việc bố mình tham gia gánh lá ngụy trang cho trận địa pháo cao xạ đánh Mỹ và gánh vôi phục vụ cho việc tăng gia sản xuất của hậu phương là theo sự điều động của cấp trên. “Bố tôi đã ngã xuống lúc thực hiện nhiệm vụ và đã được Nhà nước truy tặng Bằng Tổ quốc ghi công nhưng đến nay gia đình vẫn chưa được làm lễ truy điệu cho bố tôi và hưởng các chế độ theo quy định. Tôi khẩn cầu các cơ quan có trách nhiệm hãy nhìn nhận đúng sự thật và hãy hành động sớm để giải quyết các chế độ theo quy định cho gia đình tôi, nhất là lúc mẹ tôi còn sống, vì nay bà đã 90 tuổi- là tuổi gần đất xa trời rồi”, bà Thanh nói trong nghẹn ngào
Đâu là nguyên nhân?
Liên quan đến vụ việc, trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Huy Hà, Chủ tịch xã Thạch Xuân (huyện Thạch Hà, Hà Tĩnh), cho biết việc ông Nguyễn Phi Lý được lãnh đạo tiền nhiệm của UBND xã này điều động gánh lá ngụy trang phục vụ cho trận địa pháo cao xạ Cầu Đông đánh giặc Mỹ và sau đó gánh vôi về cho hợp tác xã sản xuất, đảm bảo lương thực cho tiền tuyến đánh giặc là một thực tế. “Điều này có sự xác nhận bằng văn bản và có nhiều đồng đội của ông Lý chứng kiến, có đơn thư xác nhận cụ thể”, ông Hà nói.
Gia đình liệt sĩ Nguyễn Phi Lý bức xúc trước sự chậm trễ, tắc trách của các cơ quan chức năng trong việc giải quyết chế độ, chính sách liên quan.
Cũng theo ông Hà, nguyên nhân cơ bản dẫn đến việc “ách tắc”, chưa thể làm đầy đủ hồ sơ, thủ tục cho gia đình liệt sĩ Nguyễn Phi Lý được hưởng các chế độ chính sách là vì lúc các cơ quan chức năng về địa phương để xác nhận hồ sơ thì một số người dân phường Thạch Linh (nơi ông Lý hi sinh) lại cho rằng ông Lý ngã xuống trong lúc gánh vôi cho hợp tác xã Thạch Xuân chứ không phải lúc gánh lá ngụy trang phục vụ cho trận địa pháo cao xạ. “Lúc cơ quan chức năng về xác nhận hồ sơ thì gặp phải khó khăn đó. Nhưng theo tôi dù ông Lý hi sinh trong tình huống công việc gì đi nữa, thì thực tế là ông ấy đang thực thi nhiệm vụ do cấp trên giao, mục đích là hỗ trợ, phục vụ cho công cuộc đánh Mỹ cứu nước. Vì vậy cần phải ghi nhận sự hi sinh cao cả đó”, ông Hà nói.
Ông Nguyễn Huy Hà, Chủ tịch xã Thạch Xuân trả lời phỏng vấn của PV Báo Thương hiệu và Công luận
Bà Nguyễn Thị Thúy Loan, Trưởng phòng Lao động – TBXH huyện Thạch Hà cho biết, qua điều tra kỹ lưỡng hồ sơ từ địa phương, đặc biệt là từ UBND xã Thạch Xuân và từ nhiều du kích, người dân tham gia phục vụ chiến trường pháo cao xạ Cầu Đông thì việc ông Nguyễn Phi Lý hi sinh trong lúc làm nhiệm vụ là một thực tế. “Các cơ quan chức năng cần sớm hoàn tất hồ sơ để giải quyết các chế độ chính sách cho gia đình liệt sĩ Nguyễn Phi Lý”, bà Loan nói.
Để tìm hiểu thêm thông tin về vụ việc, trong các ngay từ 15/5-18/5/2018, PV Báo Thương hiệu & Công luận đã nhiều lần lên trụ sở và liên lạc qua điện thoại để đăng ký làm việc với lãnh đạo Sở Lao động Thương binh và Xã hội Hà Tĩnh nhưng đều bị đơn vị này khước từ làm việc với nhiều lý do khác nhau.
Sở LĐ-TB- XH Hà Tĩnh “phớt lờ” chỉ đạo của Bí thư Tỉnh ủy
Liên quan đến vụ việc trên, ngày 15/12/2017, ông Lê Đình Sơn, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh đã chủ trì cuộc tiếp công dân định kỳ, cùng dự có đại diện lãnh đạo các sở, ngành, địa phương liên quan để giải quyết.
Tại buổi tiếp dân, gia đình liệt sĩ Nguyễn Phi Lý đã trình bày về việc người thân của mình đã được công nhận liệt sỹ, Nhà nước truy tặng Bằng Tổ quốc ghi công nhưng đến nay vẫn chưa được làm lễ truy điệu cho liệt sĩ và hưởng các chế độ theo quy định.
Tại đây, đại diện lãnh đạo các ngành, địa phương Hà Tĩnh và những người có liên quan đã phát biểu, đưa ra quan điểm về trường hợp ông Nguyễn Phi Lý. Nhìn chung, các ý kiến đều thống nhất việc ông Nguyễn Phi Lý hy sinh trong khi phục vụ chiến đấu và việc công nhận, truy điệu liệt sỹ là có cơ sở. Phát biểu kết luận tại buổi làm việc này, ông Sơn cho rằng: Việc tồn đọng đã rất nhiều năm như vậy nhưng vẫn chưa được giải quyết là lỗi của các cấp chính quyền, cần xem xét và xử lý vai trò, trách nhiệm những người có liên quan. Việc xác lập hồ sơ liệt sỹ cơ bản là đúng nhưng vẫn còn ý kiến hoài nghi vì quá trình làm chưa chặt chẽ, chưa có sự phối hợp giữa các cấp chính quyền, chưa tuyên truyền tốt cho nhân dân để tạo sự đồng thuận từ cơ sở. Do vậy để giải quyết dứt điểm vụ việc, ông Sơn chỉ đạo, giao Sở Lao động-Thương binh và Xã hội tỉnh Hà Tĩnh thành lập Tổ công tác kiểm tra, xác minh, soát xét hồ sơ chính xác, khách quan, đầy đủ căn cứ pháp lý; chủ trì, phối hợp với các địa phương liên quan thẩm tra, xác minh làm rõ, báo cáo Ủy ban Nhân dân tỉnh. “Phải giải quyết dứt điểm để trả lời cho gia đình và người dân biết ông Nguyễn Phi Lý có được công nhận liệt sĩ hay không và nếu đúng là hy sinh khi đang phục vụ chiến đấu thì phải thực hiện đầy đủ các chế độ, chính sách trước Tết Nguyên đán năm 2017”, ông Sơn nói.
Ngày 15/12/2017, ông Lê Đình Sơn, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh (đứng) họp chỉ đạo rốt ráo việc liên quan đến liệt sĩ Nguyễn Phi Lý nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết. -Ảnh: Thăng Long
Tuy nhiên, từ đó cho đến nay đã nhiều tháng trôi qua, Sở Lao động-Thương binh và Xã hội tỉnh Hà Tĩnh đã “phớt lờ” chỉ đạo của ông Lê Đình Sơn, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh, vẫn chưa giải quyết dứt điểm vụ việc khiến thân nhân liệt sỹ Nguyễn Phi Lý rất bất bình và thiệt thòi.
Câu hỏi đặt ra là đến bao giờ cấp có thẩm quyền của tỉnh Hà Tĩnh mới giải quyết dứt điểm vụ việc?.
Báo Thương hiệu & Công luận sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc.